ANAKART
1.
ANAKARTLAR
Anakart,
bilgisayar parçalarını ve bu parçalar arasında veri iletimini sağlayan yolları
üzerinde barındıran elektronik devrelere verilen isimdir.
Anakartlar, çok hassas elektronik
devreler olduğu için ani akım yükselmeleri ve gerilim düğmeleri cihaza zarar
verebilir.
1.1.
Statik (Durgun) Elektrik
Statik
elektrik,
elektronların atomlar arasındaki hareketi ile oluşan elektrik olarak
tanımlanabilir.
1.1.1.
Statik Elektrik ve Oluşumu
Elektronlar atomlar
arasında hareket ederken bir enerji üretir, bu enerji statik
elektriği oluşturur.
İki farklı yükle yüklü
malzeme birbirine değdiğinde bir elektron transferi oluşur. Bir tarafta negatif
yükler birikirken diğer taraf pozitif yükle yüklenir. Birbirine değen atomlar
ayrıldığında ise yüzeyler yüklü kalır. Buna elektrostatik yüklenme denir.
Elektrostatik yüklenme her yerde görülebilir. Örneğin, bulutların birbirine
değmesi ile yüklenme oluşur.
Yolda yürürken üzerimizde
ve giysilerimizde elektrostatik yüklenme oluşur. Birbirine temas eden pek çok
ortamda statik elektrik oluşumu gözlenir.
1.1.2.
Statik Elektriğin
Zararları
Statik elektrik farklı
yüklerle yüklü olan cisimlerin birbirine tekrar temas etmesi sonucu ortaya
çıkar. Yüklü iki bulutun birbirine teması yıldırımı meydana getirir. Diğer yüklü
cisimlerin birbirine temasında da küçük
çarpılmalar durumu bazen bir cisme dokunduğunuzda ya da başka biri ile
tokalaştığınızda yaşayabilirsiniz. Bu çarpılmanın nedeni dokunulan cisim ya da
kişinin sizden zıt yükle yüklü olması ve temas ile bu yüklerin
boşalmasıdır.
Statik elektrik görünüşte zarar vermeyecek bir
elektrik türü olarak düşünülse de aslında oldukça büyük zararlara neden
olabilir. Yüklenme sonrasında temas ile yük boşalmaları endüstri ve ticari
alanlarda ciddi zararlara neden olabilmektedir. Yük boşalması Sırasında oluşan
ark ve kıvılcımlar yangınlara sebep olabilir. Yine elektronik ve bilgisayar
alanında bu yükler cihazların zarar görmesine ve bozulmasına sebep olabilir. Yük
boşalması ile cihazları oluşturan parçaların arızalanması ve çalışmaz hâle
gelmesi mümkündür.
1.1.3.
Statik Elektriğin
Zarar Verebileceği
Ortamlarda Alınacak Önlemler
Statik elektrik, çeşitli
bilgisayar malzemelerine zarar verebilir. Bu zararın önüne
geçebilmek için çeşitli
yöntemler mevcuttur. Bunlar aşağıda verilmiştir.
1.1.3.1.
Donanım Malzemeleri İçin
Alınacak Önlemler
Donanım birimlerinin statik elektriğe karşı
korunması için yüklü olma durumlarında yükü boşaltmayı ortadan kaldıracak
Şekilde muhafaza edilmeleri ya da yüklenmeye neden olmayacak Şekilde montaj
yapılması ve kullanılması gereklidir.
Kasaya ve çalışma
alanlarına montajda iletken olmayan montaj vidaları kullanılmalıdır. Parçalar
metal olmayan ya da yüklenmelerine engel olacak Şekilde muhafaza edilmelidir.
Bunun için antistatik koruma sağlayan ambalajlar ya da özel kaplama malzemeleri
satın alma esnasında donanım birimleri ile verilmektedir.
1.1.3.2.
Antistatik Çalışma
Ortamı Sağlamak
Statik elektrikten korunmak için çalışma
alanında topraklama sağlanmalıdır.
Topraklama gerilim altında
olmayan bütün tesisat kısımlarının, uygun iletkenlerle toprak içerisine
yerleştirilmiş bir iletken cisme (elektrot) bağlanmasıdır. Topraklama sayesinde
cihaz üzerindeki kaçak akımlar ve statik elektrik toprağa akacaktır ve böylece
elektrik dalgalanmalarından ve statik elektriğin zararlarında korunma
sağlanacaktır.
Çalışma ortamında çalıştığımız aletlerin ve
kullandığımız malzemelerin yüklenmeye neden olmayacak şekilde kullanılması ve
muhafaza edilmesi gereklidir. Araç ve gereçler çok defa bizi yüksek gerilimden
koruyacak Şekilde yalıtkan malzeme ile kaplıdır. Çalışma ortamındaki
yüklenebilecek cihaz ya da malzemelerin topraklama ile yüklenmesi önlenebilir.
Bunun için yer döşemeleri
çalışma masası ya da alanı antistatik malzemeden seçilebilir.
Çalışma esnasında giyilen
kıyafetler antistatik ürünler olabilir.
1.1.3.3.
Kişisel
Antistatik Önlemler
Statik elektrik sürekli hareket hâlinde olduğumuz için
biz insanların da yüklenmesine neden olur ve gün boyu pek çok yerde bu yüklenme
ve yük boşalmaları ile karşılaşabiliriz. Donanım birimleri ile temas ya da
kullanma öncesinde vücuttaki statik yükün boşaltılması önemlidir. Aksi takdirde
bu yük çalıştığımız parçalar üzerinden boşalma yapabilir ve bu parçalara zarar
verebilir. Bu yükü boşaltmak için çalışma öncesi toprağa temas eden zeminlere
dokunarak yükü atabiliriz. Bunun için kalorifer petekleri, su boruları, Çeşme ya
da
duvar uygun bir alan teşkil edebilir. Yine çalışma
esnasında yüklenme durumuna karşı statik elektrik oluşumunu engelleyen
antistatik eldiven kullanılabilir.
1.1.3.4.
Manyetik Ortama Karşı
Önlemler
Günlük hayatımızda pek çok
yerde (elektrik Şebekeleri, aydınlatma, haberleşme ağları, evimizdeki kablolar
ve elektrikli aletler vb.) manyetik alanlar oluşmakta ve bizi
etkilemektedir. Bu alanlar
insan sağlığı ile ilgili olumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu alanların
etkilerinden korunmak için manyetik alan oluşan yerlerden mümkün oldukça uzak
çalışmak ve durmak gerekir. Yakın olduğumuz zamanlarda ise süreyi mümkün olduğu
kadar kısa tutmak iyi olabilir. Bilgisayar başında çok çalışmak, televizyon ve
elektronik aletlere yakın durmak, ev içi ve şehir elektrik Şebekelerine çok
yakın durmak bizim manyetik alandan etkilenmemize neden olacaktır.
1.2.
Anakartlar
Anakart, bir bilgisayarın
tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların
iletişimini sağlayan
elektronik devredir.
1.2.1. Anakartın
Yapısı ve Çalışması
Anakartlar özel alaşımlı
bir blok üzerine yerleştirilmiş ve üzerinde RAM yuvaları genişleme kartı
slotları, devreler ve yongalar bulunan ve bütün bu donanım birimlerinin
Mikroişlemci ile
iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakart, üzerindeki yonga setleri
sayesinde sistem çalışmasını organize eder. Bir nevi tüm birimlerin bir arada ve
uyumlu çalışmasını sağlayan bir köprü vazifesi görür.
IBM TARAFINDAN KULLANILAN İLK
ANAKART (1982)
Anakart bütün donanımları
veya bağlantı noktalarını üzerinde bulundurur. Üzerinde mikroişlemci soketi, RAM
slotu, genişleme yuvaları (ISA, PCI, AGP ve PCI-e), BIOS, donanım kartları
(dâhilî), veri yolları ve bağlantı noktalarını bulundurur.
Anakart, bilgisayara hangi
sistem bileşenlerinin eklenebileceğini ve hızlarının ne olacağını belirleyen
temel unsurdur.
Ana kartlarda dikkat
edilmesi gereken hususların başında, kullanılmak istenen CPU (işlemci) ile
uyumlu bir yonga seti kullanan bir anakart sahibi olmanız gerekliliği gelir. En
son işlemci, anakart ve diğer donanım bilgilerine çeşitli bilgisayar
dergilerinden faydalanarak ve internette araştırma yaparak ulaşılabilir.
1.2.2.
Anakartın Bileşenleri
Anakartlar büyük
elektronik devreler olduğu için tek tek elemanları ele almak yerine bölgesel
olarak anlatmak yerinde olacaktır.
Aşağıda i7 çekirdek
yapısına sahip bir işlemci için üretilmiş bir anakart modeli görülmektedir.
Resim 1.2: Anakart bileşenleri
1.2.2.1.
Yonga Seti (Chipset)
Anakart üzerinde yer alan
bir dizi işlem denetçileridir. Bu denetçiler anakartın üzerindeki bilgi akış
trafiğini denetler. Bilgisayarın kalitesi, özellikleri ve hızı üzerinde en
önemli etkiye sahip birkaç bileşenden biridir. Bir yonga seti “North Bridge”
(kuzey köprüsü) ve “South Bridge” (güney köprüsü) denen iki yongadan oluşur.
Esasen bir anakart üzerinde birden fazla yonga mevcuttur. Ancak kuzey ve güney
köprüleri yönetici yongalardır.
Tipik bir kuzey köprüsü
yongası temel olarak işlemciden, bellekten, AGP veya PCI ekspres veri
yollarından sorumludur ve bunların kontrolüyle bunlar arasındaki veri aktarımını
sağlar. Ancak kuzey köprüsü ve güney köprüsü özellikleri üreticiye ve yonga
setine göre farklılık gösterebilir ve bu genellemenin dışına çıkabilir. Kuzey
köprüsü yongası fonksiyonlarından dolayı işlemciye, bellek ve AGP slotlarına
yakın olmalıdır (Sinyalin geçtiği fiziksel yollar ne kadar kısa olursa sinyal o
kadar temiz ve hatasız olur.) ve bu yüzden
de anakartın üst kısmına
yerleştirilir. Zaten adındaki “kuzey” kelimesi de buradan gelmektedir.
Kuzey
Köprüsü
Güney
Köprüsü
CPU
Hafıza Veriyolu
FSP
AGP Veriyolu
PCI Veriyolu
SATA - ATA Veriyolu
PCI-ex Veriyolu
Güney köprüsü yongası ise
giriş-çıkış birimlerinden, güç yönetiminden, PCI veriyolundan ve USB ile
anakarta entegre özelliklerden (ses ve ethernet gibi) sorumludur. Adındaki
“south” kelimesinin de yine anakarttaki pozisyonundan geldiği kolayca tahmin
edilebilir.
Üreticilerin yonga
setlerini iki parça hâlinde tasarlamaları anakart tasarımında esneklik sağlar.
Örneğin USB 2.0 desteği olmayan bir yonga setine bu desteği eklemek için bütün
yonga setini baştan tasarlamak yerine sadece güney köprüsü yongasında değişiklik
yapmak çok daha kolaydır. Ayrıca değişik özelliklerdeki güney köprüsü yongaları
kullanılarak değişik kullanıcı gruplarına hitap etmek mümkün olur ve böylece
Kullanmayacağınız
özellikler için boşuna para vermek zorunda kalmamış olursunuz.
Chipset
çeĢitleri:
Günümüzde birçok yonga
seti üreten firma mevcuttur. Çalışma ve kullanım amaçlarına göre birçok
çeşitlilikte yonga seti üretimi yapılmaktadır. Firmaların ürettikleri bu yonga
setleri anakartların performansını ve maliyetini etkileyen önemli
unsurlardandır.
Anakartların kullanım
alanı ve kalitelerine göre kullanılacak olan yonga setlerinin uygun özelliklerde
ve kalitede olması beklenir.
Anakart üzerindeki
bileşenlerin birbiriyle veri alışverişini sağlayan yollardır.
Dışarıdan bağlanan
donanımlarda ise veri yolları uçlarında bulunan slotlar sayesinde bilgi
alışverişi sağlamaktadır.
Bant Genişliği: iletişim
kanalının kapasitesini belirler. Birim zamanda aktarılabilecek veri miktarıdır.
Bant genişliği ne kadar büyükse belli bir sürede aktarılabilecek veri miktarı da
o kadar büyük olur.
ISA (Industry
Standart Architecture)
Eski bir slottur ve 8–16
bit veri yoluna sahiptir. Bant genişliği çok düşük olduğundan günümüz
anakartlarında kullanılmamaktadır. 1981’de üretilen kişisel bilgisayarlarda
kullanılmıştır, bir standardı tanımlar. Veri yolu önceleri 8 bit, daha sonra 16
bit’e çıkarıldı. Adres yolu 24 bittir. Hızı 8.33 Mhz (mega hertz)’dir. Tak ve
çalıştır özelliği yoktur.
Tak-çalıştır (Plug and
play): Genellikle bilgisayarlarda, sisteme bağlı olan bir donanımın herhangi bir
ayarlamaya ihtiyaç olmaksızın donanımın sürücüsünün otomatik olarak sisteme
yüklenmesi anlamında kullanılan terimdir. Genellikle bilgisayarların USB portunu
kullanan cihazlar için kullanılır.
PCI (Peripheral Component
Interconnect)
Bu veriyolu 64 bitlik olup
1993 yılında geliştirilmiştir. Uyumluluk problemleri nedeniyle uygulamada 32 bit
olarak kullanılmaktadır. 33 veya 66 MHz saat hızlarında çalıĢır. 32 bit 33 MHz
hızında çalışan PCI veriyolunun kapasitesi 133MB/sn. (mega bayt / saniye)dir.
PCI veriyolu tak-çalıştır desteklidir. PCI slotları beyaz renkli olup modem, ses
kartı, ağ kartı, TV kartı gibi donanım kartlarının takılması sebebiyle diğer
slotlara oranla sayısı fazladır. Onboard (tümleşik) teknolojisinin
geliştirilmesiyle PCI slotlarına bağlanacak donanım kartları sayısı azalmıştır.
AGP (Accelerated graphics
port – Hızlandırılmış grafik portu)
533 MHz veri yolu hızına
çıkabilen AGP veri yolu sadece ekran kartlarının takılacağı
yuva olarak anakartlarda
bulunur. AGP kanalı 32 bit genişliğindedir ve 66 MHz hızında çalışır. Yani
toplam bant genişliği 266 MB/sn.dir. Ayrıca özel bir sinyalleşme metoduyla aynı
saat hızında 2, 4 ve 8 katı daha hızlı veri akışının sağlanabildiği 2xAGP, 4xAGP
ve 8xAGP modları vardır. 2xAGP'de veri akış hızı 533 MB/sn. olmaktadır.
Bilgisayarda çalışılan
programlar veya oyunlar geliştikçe ihtiyaç duyulan bant genişliği de
artmaktadır.
PCI-X
Portlara kasa dışından
ulaşılır ve mikrofon gibi kasa dışında bulunması gereken cihazlar bağlanır.
Server platformlarında uzun süredir kullanılan
bir veri yoludur. PCI-X standardının amacı PCI slotlarından daha fazla bant
genişliği sağlayıp “Gigabit Ethernet” gibi server platformlarında, iletişim
kartlarına gerekli bant genişliğini sağlamaktır. PCI Express ile
karıştırılmamalıdır. Bu iki teknoloji birbiriyle kesinlikle uyumlu
değildir.
PCI-e, güç tüketimini
özellikle AGP limitlerini genişleten, sistem belleğini daha efektif kullanarak
ekran kartı ve diğer donanım maliyetlerini kısma imkânı veren bir veri
yoludur.
PCI Express’in, PCI-e 1.1
ve PCI-e 2.0 olmak üzere 2 spesifikasyonu vardır. PCI-e 1.1'de hat başına hız
250 MB/s olarak verilirken, PCI-e 2.0 bunu 500 MB/s düzeyine çıkartır.
Böylece ekran kartları
için kullanılan PCI-e x16 bağlantılarında PCI-e 1.1’te toplam 4000
MB/s, PCI-e 2.0 ise 8000
MB/s verir.
Normalde PCI-e 1.1 için
aktarım hızı hat başına "2.5 Giga-Transfers/second" denir.
Bu değer saniyede
aktarılan bit sayısıdır. Normal koşullar altında kaç MB aktarıldığını görmek
için bit sayısını sekize bölmeliydik ancak PCI-e 8b/10b adı verilen bir
kodlamayı kullanır. Yani PCI-e'nin fiziksel iletim katmanında her bayt, teknik
nedenlerle 10 bitlik gruplar hâlinde iletilir. 8b/10b kodlamasından kaynaklanan
% 20'lik farkı hesaba kattığımızda, iletilebilecek en yüksek ham veri miktarını
hat başına 250 MB/s olarak buluruz. PCI-e 2.0 için de hat başına 500 MB/s
sayısını elde ederiz.
PCI-e'nin diğer
yenilikleri arasında dinamik bağlantı hızı yönetimi, bağlantı bant genişliği
notifikasyonu gibi özelliklerin yanında, güç sınırı tanımlama olanağı da
bulunuyor.
Bu sonuncusu ile daha
yüksek güç ihtiyacı olan kartlar için kart yuvasının güç limiti
düzenlenebiliyor.
PCI-e 2.0, PCI-e 1.1 ile
geriye doğru uyumlu olacak Şekilde tasarlanıyor; yani PCI-e 2.0 destekli bir
yonga üzerine kurulu anakart satın aldığınızda, eski PCI-e 1.1 ekran kartınız
yeni anakartınızda
çalışmaya devam edecek.
Geriye uyumluluğu biraz
daha açalım.
PCI-e 1.1 ekran kartıyla
PCI-e 2.0 yuvalı anakart: Çalışacak, ancak bir tanesi PCI-e 1.1 olduğu için ara
bağlantı PCI-e 1.1 hızında olacak.
PCI-e 2.0 ekran kartıyla
PCI-e 1.1 yuvalı anakart: Yeni alacağınız PCI-e 2.0 ekran kartı, eski
anakartınızla çalışacak ancak aynı Şekilde bir tanesi PCI-e 1.1 olduğundan ara
bağlantı yine PCI-e 1.1 hızında olacak.
PCI-e 2.0 ekran kartıyla
PCI-e 2.0 yuvalı anakart: Ancak bu durumda PCI-e 2.0 hızlarında çalışmak mümkün
olacak.
1.2.2.3.
Portlar ve Konnektörler
Anakart ile dış birimlerin
iletişim kurmasına olanak sağlayan bağlantı noktalarıdır.
Portların bir kısmı
kasanın içindedir ve bu portlara hard disk gibi kasa içine monte edilen birimler
bağlanır. Bazı portlarda kasa yüzeyinde anakarta monteli Şekilde bulunur. Bu;
Anakart üzerindeki portlar
1. PS/2 portu: Yeşil ve
mor renklerde ayrı iki PS/2 portu olan anakartlar da vardır.
Bunlardan yeĢiline fare,
mor olanına ise klavye takılır. Buradaki porta ise klavye ve fareden
Her ikisi de takılabilir.
Tek olmasının sebebi günümüzde USB klavye ve farelerin daha çok
kullanılmasıdır.
2-9. USB 3.0, USB 2.0
Port: Her anakart üreticisi farklı sayıda USB port kullanabilir.
Bu anakarta 6 adet USB 3.0
portu ve 2 adet USB 2.0 portu koyulmuştur. USB cihazların bağlanmasını sağlar.
10. S/PDIF: Sayısal
(dijital) ses çıkıĢı sağlayan birimdir. Bu birimle ses analog dönüşümü
yapılmadan doğrudan sayısal olarak çıkış birimine gönderilir. Böylece ses analog
yerine sayısal gideceğinden seste kayıp olmaz.
Dijital bilgi: Türkçe
karşılığı sayısaldır. Bilgisayar dilinde “0” ve “1”lerden oluşan bilgilerdir.
Analog bilgi: Belli
sınırlar içinde sürekli olarak değişen elektrik sinyalidir.
S/PDIF Konnektörü
Fireware (IEEE1394 – 6 pin, 4 pin) port:
Bilgisayara çevre ürünleri bağlanmasında kullanılan yüksek hızlı ara yüz
bağlantısıdır. IEEE 1394 standardına dayalıdır.
Dijital kameralar ve video
kaydedici cihazların bilgisayara bağlanıp hızlı veri aktarımı yapmak için
geliştirilmiştir.
Fireware KONNEKTÖRÜ
eSATA
port: eSATA, haricî SATA anlamında, External SATA demektir. Tek başına yeni bir
standarttan ziyade, SATA standardı için "dıĢarıya" bir uzatma olarak
düşünebilirsiniz. eSATA
arabiriminin çıkış amacı, bilgisayar dışına koyduğumuz haricî diskler için
sağlıklı ve hızlı bir bağlantı kurmak. ġu anda haricî depolama için yaygın
olarak
Kullanılan Hi-Speed USB ve
Firewire 400 (IEEE 1394b) gibi arabirimlerin özellikle performans tarafındaki
kısıtlamalarından kurtulurken uygulamada da kolaylık sağlıyor.
Aşağıdaki tabloda saf
aktarım rakamlarını görüyorsunuz.
Arabirim
Max. aktarım hızı
Kablo uzunluğu
Firewire 400
50 MB/s
Hi-Speed USB
60 MB/s
SATA I/II/III
150/300/600 MB/s
eSATA
600 MB/s
2metre
eSATA
KONNEKTÖRÜ
. LAN (RJ-45) portu: Yerel ağ ve internete
bağlanmak için kullanılır.
RJ-45 KONNEKTÖRÜ
Ses giriş ve çıkışı: Kulaklık ve 5+1, 7+1 gibi
ses sistemleri takmak için kullanılır.
Floppy bağlantısı: Disket sürücüsünün anakarta
bağlanması için kullanılır. Son derece yavaş ve sınırlı kapasiteye sahip olması
nedeniyle günümüz anakartlarında bu slotlar kullanılmamaktadır.
IDE (integrated drive
elektronics) bağlantısı: Harddisk, CD-ROM, CD-Writter,
DVD-ROM, DVD-Writter gibi
sürücülerinin anakarta bağlanması için kullanılır.
SATA bağlantısı: Serial ATA (SATA) birimi ise
günümüzde depolama birimleri için en çok kullanılan ara yüzdür. SATA kabloları
IDE kablolara göre çok daha incedir.
ATX güç konnektörleri:
Anakartın tüm işlevleri yerine getirebilmesi için güç kaynağının anakarta
bağlanmasını sağlayan konnektörlerdir.
Ön
panel bağlantıları: Bilgisayar kasasındaki aç-kapa, reset, led, ve USB
bağlantılarının aktif hâle gelmesi için takılması gereken konnektörlerdir.
1.2.3.
Anakart ÇeĢitleri
Anakart üreticilerinin
uyması gereken bazı standartlar vardır. Bu standartlara göre anakart boyutları,
üzerindeki portların, soketlerin, slotların, panel bağlantı noktalarının ve
vidalarının yerleri
belirlenmiştir. Bu sayede anakartın kasaya montajı ve donanım kartları eklenmesi
sırasında sorun yaşanmamaktadır.
Anakartlar aşağıdaki formlara göre üretilir.
XT anakartlar
AT anakartlar
ATX anakartlar
XT
Anakartlar
İlk kişisel
bilgisayarlarda kullanılan anakartlardır. Bu anakartlar 8086 ve 8088
mikroişlemciler için üretilmiş olup bu işlemciler üzerinde sabit olarak
sunulmaktaydı. Bu durumda işlemcinin değiştirilmesi için anakartın
değiştirilmesi gerekiyordu. Bu
anakartlarda ek donanım birimlerinin 8 bit olması gerekiyordu.
AT
Anakartlar
XT anakartlardan sonra
1982 yılından itibaren kullanılmaya başlamış ve günümüz ATX anakartlarına benzer
anakartlardır. ISA, PCI ve AGP veri yollarını desteklemektedir. PS/2 desteği
yoktur. 5V ve 12 V güç desteği sunar. İşlemcinin değiştirilebilmesi için uygun
olarak üretilmiştir.
ATX
Anakartlar
AT anakartlardan sonra
üretilmeye bağlanan ve önceki anakartlara göre daha fazla giriş çıkış desteği
sunan anakartlardır. Bu anakartlar ile birlikte diğer donanım birimleri tümleĢik
özelliklerde anakart üzerinde kullanılmaya başlanmıştır. Donanım birimlerinin
montajı için daha esnek ve kullanışlı tasarımları ile dikkat çeken bu Anakartlar
günümüzde en çok kullanılan anakartlardır. BIOS güncellemeleri ve güç yönetimi
konusunda diğer anakartlara göre çok daha gelişmiş seçenekler sunmaktadır. ATX
anakartların micro-ATX olarak küçük boyutlu kasalar için üretilen çeşitleri de
mevcuttur.
Günümüzde en çok
kullanılan anakart formları ATX ve mikro ATX standartlarıdır.
Ancak gelişen teknoloji ve
donanım birimlerindeki değişmeler neticesinde BTX adı verilen yeni nesil
anakartların üretimine başlanmıştır. BTX anakartlar ile sistemin güç yönetimi ve
soğutması ön plana çıkmış donanım birimlerinin yerleşiminde önemli değişiklikler
meydana gelmiştir.
Anakart
Kullanım Kılavuzu
Anakartların üzerindeki
bileşenleri, anakartta kullanılan biosun özelliklerini anlatan ve bilgi veren
kitapçıklara anakart kullanım kılavuzu denir. Kullanım kılavuzları anakart satın
alındığında yanında verilmektedir.
Kılavuzda anakart
montajının nasıl yapılacağı, işlemcinin ve bellek birimlerinin nasıl monte
edileceği, jumper ayarları, led ve kablo bağlantılarının nasıl yapılacağı
belirtilir.
Ayrıca anakart biosunda
yapılabilecek işlemler ve bios temel ayarlarının anlatımı bu kılavuzda
bulunmaktadır. Çoğunlukla anakart kılavuzu ile anakartın sürücülerini ve
yazılımlarını içeren bir cd verilmektedir. Bu cd içerisinde sistem
kurulumlarından sonra anakart bileşenlerini tanıtan sürücü dosyaları, bios
güncellemeleri ya da anakart için uygun programları içeren yazılımlar ve anakart
ile ilgili resim ve video dosyaları bulunur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder